Dziedzictwem naszego Założyciela jest Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego – „ewangeliczna perła”. Mamy je wciąż odkrywać, czynić swoim i zapraszać do niego innych. Znakiem rozpoznawczym naszego charyzmatu jest współpraca. (Z przesłania Kapituły Generalnej 2010)
Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego, jako dar Ducha Świętego, jest komunią wiernych, którzy zjednoczeni z Bogiem i pomiędzy sobą, żyjąc według charyzmatu św. Wincentego Pallottiego, pobudzają współodpowiedzialność wszystkich ochrzczonych za ożywianie wiary, za rozpalanie miłości w Kościele i świecie i za doprowadzenie wszystkich do jedności w Chrystusie. (Statut Generalny ZAK, 1)
Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego dzisiaj
Z rozmowy ks. Derry Murphy, SAC, skierowane do uczestniczek Kapituły Generalnej w Rzymie w 2010 r.
1. Kościół zatwierdził Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego jako publiczne Międzynarodowe Stowarzyszenie Wiernych na prawie papieskim poprzez dekret podpisany 28 października 2003, co zostało potwierdzone przez Papieską Radę ds. Świeckich, dyskasterię Kurii Kościoła. Tym samym dekretem Stolica Apostolska zatwierdziła Statuty Generalne Zjednoczenia „ad experimentum” na okres pięciu lat. Zatwierdzenie Zjednoczenia jako Publicznego Stowarzyszenie Kościoła Katolickiego została potwierdzona i ratyfikowana przez dekret ostatecznego zatwierdzenia Statutów Generalnych dnia 28 października 2008. Oznacza to, że Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego jest Publicznym Stowarzyszenie Wiernych Kościoła Katolickiego, zostało zatwierdzone przez Stolicę Apostolską, mając osobowość prawną istnieje na zawsze, może być zniesione tylko przez właściwy organ, który go zatwierdził, tj. Stolicę Apostolską, i będzie istnieć, zgodnie z przepisami kanonu 120. Kodeksu Prawa Kanonicznego, 100 lat po ostatnim członku, który przestał już działać, ale także istnieje dalej „jeśli choć jeden z członków kolegium prawnego przeżyje „.
Być może jednym z największych wyzwań w ciągu tych siedmiu lub ośmiu lat było rozpoznawanie i zdanie sobie sprawy ze znaczenia tego zatwierdzenia. Może wydaje się to oczywiste lub o niewielkim znaczeniu, jednak jeśli spojrzeć na to w kontekście życia Kościoła Katolickiego, zatwierdzenie jest wyrazem najwyższego uznania, jakie stowarzyszenie wiernych może otrzymać.
Zatwierdzenie Zjednoczenia i ostateczne uznanie Statutu Generalnego jest wiarygodnym potwierdzeniem ważności charyzmatu, który Święty Wincenty Pallotti otrzymał przez działanie Ducha Świętego 9 stycznia 1835. Podczas przekazywania dekretu zatwierdzającego w październiku 2003 r. przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich, abp Stanisław Ryłko, powiedział, że Stolica Apostolska za pośrednictwem Papieskiej Rady ds. Świeckich nadała dziełu Pallottiego kształt i formę instytucjonalną, która najbardziej pasowała i była najbardziej odpowiednia, tak aby mogło ono realizować swoją misję w świecie, misję, dla której Duch Święty powierzył Pallottiemu ten właśnie charyzmat.
Zatwierdzenie to jest efektem długotrwałego procesu rozeznawania ze strony rodziny pallotyńskiej w pierwszej kolejności, a następnie ze strony Stolicy Apostolskiej. Warto zauważyć, że w trakcie procesu, który może wydawać się nam długi i czasochłonny, a faktycznie był stosunkowo krótki i szybki – my, rodzina pallotyńska, rozeznaliśmy, czym jest charyzmat i jak może być skonkretyzowana jego realizacja w naszych czasach.
Dla nas, członków rodziny pallotyńskiej, ostatni etap w historii Zjednoczenia sięga okresu bezpośrednio po Soborze Watykańskim II i jego wezwania skierowanego do wszystkich rodzin zakonnych do „powrotu do źródeł, określenia własnej tożsamości i wyjątkowości charyzmatu”. Sobór podkreslił także, że „duch i cel każdego założyciela powinny być wiernie zachowane, jak również zdrowe tradycje instytutu, ponieważ wszystko to stanowi dziedzictwo instytutu „(Perfectae Caritatis, n. 2). Krótki zarys historyczny z tego okresu odnowy do roku 2003 znajduje się w dodatku.
Proces bezpośrednio poprzedzający zatwierdzenie ZAK-u można w skrócie przedstawić nastepująco:
(a) decyzja podjęta w 1998 r. o wnioskowanie do Stolicy Apostolskiej o uznanie Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego.
(b) przedstawienie w 1999 r. Statutu Generalnego „ad experimentum” do Papieskiej Rady ds. Świeckich z prośbą o zatwierdzenie; wniosek o wyraźne potwierdzenie publicznej osobowości prawnej Zjednoczenia w diecezji rzymskiej, a także wniosek o zatwierdzenie Zjednoczenia jako Międzynarodowego Publicznego Stowarzyszenia Wiernych.
(c)Projekt ZAK 2000
(d) ostateczne zatwierdzenie Zjednoczenia jako Międzynarodowego Publicznego Stowarzyszenia Wiernych dekretem z dnia 28 października 2003, zatwierdzenie „ad experimentum” Statutu Generalnego oraz potwierdzenie ostatecznego zatwierdzenia, a także ostateczne zatwierdzenie Statutów Generalnych dekretem z 28 października 2008 r.
Z tego widać, że początkowy okres rozeznawania był nieco dłuższy, po nim jednak wszystko poszło już szybko. Statuty Generalne zostały zatwierdzone „ad experimentum” w 2003 r.; były wdrażane, oceniane, poddane dyskusji, zmieniane i przedstawione Papieskiej Radzie ds. Świeckich do ostatecznego zatwierdzenia. Papieska Rada przestudiowała poprawiony tekst statutu, zgłaszając bardzo niewiele poprawek i modyfikacji (w sumie tylko cztery zmiany, i to w bardzo drobnych sprawach).
Dlatego ZAK doświadcza teraz czasu głębokiej wdzięczności i radości. Jest to pierwszy punkt, który pragnę wysunąć. Jest to prawdziwie słuszne i godziwe, by złożyć dziękczynienie Bogu. Jestem pewien, że św. Wincenty byłby zaintonował „Te Deum” za to zatwierdzenie. Możemy sobie wyobrazić radość św. Wincentego, że Kościół w pełni i oficjalnie uznał jego wizję, przyjmując jako swoją własną. Podczas Mszy dziękczynnej za zatwierdzenie Zjednoczenia odprawionej w San Lorenzo in Damaso, miejscu gdzie św. Wincenty został ochrzczony, abp T. Ryłko powiedział:
Kościół San Lorenzo in Damaso, gdzie św. Wincenty Pallotti przyjął chrzest.
„Jak nie dziękować Duchowi Świętemu za tę 'perłę ewangeliczną’, którą tak bezinteresownie otrzymaliście! Jak nie podziwiać jej siły, zdolnej nadal łączyć ludzi w jedną prawdziwie duchową rodzinę, mężczyzn i kobiet w różnym okresie ich życia, powołania, wieku, kultury i miejsca pochodzenia, którzy odnajdują w tym darze, wspólnym dla nich wszystkich, pokarm dla swojego życia wiary”.