HISTORIA MISJI W BRAZYLII
W 1980 roku Prowincja Niemiecka zakłada nową misję w Brazylii. W tym czasie prowincjalną jest s. Maria Knaus. Jakiś czas wcześniej, usłyszała homilię, którą odczytała jako wezwanie, aby rozpalić na nowo pallotyński charyzmat misyjny pójścia „do wszystkich narodów” i „ofiarować kilka młodych sióstr, które miała niemiecka prowincja, tym, którzy mieli jeszcze mniej”. Stopniowo projekt wcielił się w życie jako owoc wielu modlitw i współpracy z siostrami w prowincji. I tak w styczniu 1980 roku siostry Mathilde Dierkes, Christina Schuberta i Rita Lore Wicklein wyruszyły do Brazylii, zakładając pierwszy klasztor pallotynek w Timbirras/Maranhao, północno-wschodniej Brazylii. Brakowało księdza do obsługi tej parafii. Niemniej jednak, mimo trudności językowych, siostry zaczęły prowadzić pracę duszpasterską z mieszkańcami miasta i okolicznych miejscowości.
Zafascynowane pracą w wydaniu sióstr, kilka młodych kobiet mieszkających w okolicy zaczęło odkrywać własne powołanie, dołączając do wspólnoty. Po odpowiednim przygotowaniu w 1984 roku trzy kandydatki zostały przyjęte do nowicjatu. Wraz z s. Ritą Lore przeniosły się do wynajętego domu w centrum Codó, większego miasta odległego o około 24 km od Timbiras. W dniu 8 grudnia 1986 r. trzy Brazylijki złożyły swoje pierwsze śluby.
Na początku 1990 r. wspólnota w Codó podzieliła się na dwie części i przeniosła do uboższych, bardziej potrzebujących dzielnic miasta. Jedna grupa zamieszkała w domu na przedmieściach Sao Raimundo, a nowicjat w Sta. Terezinha. W 1990 roku w obu przedmieściach biskup Puender erygował parafie. Żadna z parafii nie miała jednak proboszcza aż do 1991 roku, kiedy to trzech księży pallotynów z Niemiec przejęło odpowiedzialność za zarządzanie parafiami. To był pierwszy przypadek, że założycielkami misji pallotyńskiej były siostry.
Rok 1991 okazał się wyjątkowym dla brazylijskiej misji. W dniu 27 października 1991 roku pionierska wspólnota poniosła bolesną stratę. S. Mathilde Dierkes zmarła nagle w Timbiras i tam został pochowana. Tydzień później pierwsze trzy brazylijskie siostry złożyły Wieczną Profesję. „Ziarno umiera, by wydać owoc!”
Kolejna zmiana nastąpiła w 1998 roku. Nowicjat został przeniesiony do Teresina, stolicy sąsiedniej prowincji Piaui. S. Maria Avani, jedna z pierwszych sióstr Brazylijek, przejęła odpowiedzialność za nowicjat i przeniosła się do nowego miejsca razem z czterema nowicjuszkami. Wspólnota rozrasta się, chociaż powoli. Ubóstwo i uwarunkowania społeczne i kulturowe przyczyniają się do tego bardzo umiarkowanego wzrostu. Dla młodych ludzi podjęcie tak dużego kroku nie jest łatwą decyzją. Styl życia zakonnego wymaga zarówno wytrzymałości, jak i wytrwałości.
Obecnie siostry pracują w czterech parafiach. Jedna z sióstr jest Niemką, dziesięć – z Brazylii. We wszystkich czterech parafiach duszpasterstwo jest priorytetem. Poza tym trzy siostry uczą w szkołach publicznych; jedna natomiast pracuje się w niepełnym wymiarze godzin w sekretariacie Konferencji ds. Życia Konsekrowanego w Piaui.
Brazylia nie jest ściśle „misyjnym” kraju, ma bowiem za sobą 500-letnią tradycję chrześcijańską. 75% populacji jest ochrzczona w religii katolickiej. Jednak faktyczna ewangelizacja, we współczesnym tego słowa znaczeniu, nie została tam jeszcze odpowiednio przeprowadzona. Niesprawiedliwość, nierówność między bogatymi i biednymi oraz korupcja są częścią codziennego życia. Paradoksalnie, rządzący w polityce i biznesie zdobyli wykształcenie w prywatnych szkół katolickich. W rzeczywistości Kościół katolicki skoncentrował się głównie na wyższej klasie społecznej, i jego rola w praktyce sprowadzała się do udzielania sakramentów. Posługa Kościoła na obszarach wiejskich odbywała się tylko raz w roku. W ramach tej posługi ludzie się spowiadali i przyjmowali komunię św., i traktowano to jako wypełnienie ich podstawowego chrześcijańskiego obowiązku. We wszystkich innych sprawach ludzie byli pasywni i żyli swoim codziennym życiem, kierując się mieszaniną wiary chrześcijańskiej, przesądów i magii. Kościół przywykł do budowania struktur sprzyjających nierówności, uciskowi i władzy. Ludzie biedni nie mieli ani miejsca, ani głosu w tych strukturach.
Reewangelizacja ludzi, w sensie życiodajnego Kościoła z ludzką twarzą, takiego, który chce służyć ludziom, Kościoła, w którym będzie się usłyszanym i zaakceptowanym, okazało się naglącą sprawą. Taką wizję miał również Wincenty Pallotti. Pallotti wiedział, jak ważne jest, by nadzieja, radość, miłość, odwaga zapłonęły w sercach tak zwanych „zwykłych” ludzi, jeśli chrześcijańskie orędzie Dobrej Nowiny ma być w pełni zakorzenione w ich sercach.
Od samego początku, poprzez obecność i towarzyszenie ludziom, siostry zrobił wszystko, aby być z tymi, którzy byli biedni i bez żadnych praw. „Wspólnoty podstawowe”, które powstały na obszarach wiejskich oraz w slumsach miasta, to miejsca, gdzie ta nowa wizja bycia uczniem Chrystusa jest wprowadzana w życie. Na spotkaniach wspólnot jest czas na zastanowienie się na temat bieżących wydarzeń, czas na Słowo Boże, na wspólne poszukiwanie sposobów rozwiązywania różnych problemów. Każdy człowiek ma swoje miejsce i prawo głosu na tych spotkaniach, i tutaj nie tylko wszyscy się dzielą doświadczeniem życia i wiary, ale również dobrami materialnymi. Świeccy koordynatorzy są często słabo wykształceni w rozumieniu zachodnim, ale mądrzy życiowym doświadczeniem. Autentyczne kroczenie za Chrystusem staje się codzienną rzeczywistością, a nie tylko teoretycznym rozważaniem.
Inne miejsca, gdzie wiara była mocno zakorzeniona w życiu codziennym ludzi to różne grupy duszpasterskie. Można je znaleźć wśród młodzieży, matek, rodzin, w celebracji liturgii, katechezie, w profilaktyce zdrowia, opiece nad chorymi i dziećmi. „Papieskie zadanie misyjne dla dzieci”, z hasłem: „Dzieci ewangelizują dzieci” oferuje dodatkowe możliwości dla chrześcijan, aby zrozumieć i wprowadzać w życie ich prawa i obowiązki jak obywateli tego kraju. Opieka zdrowotna i edukacja dotycząca zdrowia, a także wykorzystanie medycyny naturalnej w leczeniu okazały się nie mniej ważne. W tych dziedzinach jest częsty kontakt z organizacjami, które nie są szczególnie chrześcijańskie, jak ugrupowania polityczne i społeczne, związki zawodowe itp. Zgadza się to w pełni z wizją Pallottiego, aby wszystkie osoby i grupy, kierujące się dobrą wolą, współpracowały ze sobą, dla dobra wszystkich. Kierownictwo związków zawodowych na wsi w rzeczywistości leży w rękach ludzi, którzy przygotowanie do liderowania odbyli we wspólnotach podstawowych. Koordynacja wszystkich tych grup jest już w rękach świeckich – mężczyzn i kobiet. Siostry wspierają wszystkie te przedsięwzięcia w każdy możliwy sposób.
Od początku siostry czuły się bardzo utwierdzone w pallotyńskim charyzmacie. Widziały, jak bardzo jest ukierunkowany na potrzeby naszych czasów. Konieczne jest dokształcenie ludzi świeckich, aby przejmowali odpowiedzialność za ewangelizację, a także, by współpracować z nimi w każdy możliwy sposób. Szkolenia (wstępne i permanentne) liderów w różnych grupach jest organizowany każdego roku w ramach kursów i warsztatów. Gdy tylko trzeba udziela się codziennego wsparcia i pomocy. W miarę zdobywanego doświadczenie, ludzie zaczynają coraz bardziej wierzyć we własne możliwości i coraz więcej ze sobą współpracują. Przekonują się, że Bóg czyni cuda również dzisiaj w stosunku do ludzi biednych i prostych. Jest to wzajemne dawanie i otrzymywanie.
Świadectwo współpracy pomiędzy siostrami i księżmi pallotynami pokazuje, czym jest charyzmat Pallottiego. Entuzjazm dla Pallottiego i jego wizji Kościoła staje się zaraźliwy. Ludzie szybko zauważyli, że wizja Pallottiego jest taka sama jak ich marzenia o braterskim i siostrzanym Kościele, czym oni już teraz starają się żyć. Wielu chce się dowiedzieć więcej o Wincentym Pallottim i jego duchowości. W związku z tym w 2000 roku siostry rozpoczęły organizować we wszystkich parafiach pallotyńskich wspólnoty „ZAK” (Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego), do których – jak się okazuje – należą prawie wszyscy aktywnie zaangażowani świeccy. Pogłębiając duchowość pallotyńską, zachęcają się nawzajem do życia charyzmatem Pallottiego i mocno się angażują w swoich parafiach we współpracę na rzecz jedności.
Grupy te zwykle spotykają się raz w miesiącu. Na przykład w Sta. Terezinha spotkania odbywają się co 3. niedzielę o godzinie 6:00. Uczestnicy razem się modlą, studiują Pisma Pallottiego, spożywają wspólny posiłek. Członkowie na zmianę organizują spotkania. Ponadto przygotowują Nowennę poprzedzającą coroczne święto Wincentego Pallottiego. Nie mają jakiś szczególnych obszarów działania. Raczej, starają się żyć życiem chrześcijańskim każdego dnia niezależnie od zadań, które mają do wykonania. W 2005 roku 28 osób świeckich zostało oficjalnie przyjętych w ZAK przez o. Angelo Londero SAC, Przewodniczącego Krajowej Rady Koordynacyjnej Zjednoczenia. Grupa jest bardzo atrakcyjna dla innych chrześcijan i nowi członkowie ciągle do nich dołączają.
Wiele rzeczy rozwinęło się w ciągu 30 lat od powstania brazylijskiej misji, wiele przeszkód zostało pokonanych, różne niepowodzenia udało się przeżyć. Ale wszystko to jest łaską. Dlatego siostry patrzą wstecz z głęboką wdzięcznością. Doświadczyły, że Bóg był zawsze z nimi.
__________
Foto: Archiwum SAC
